જ્યેષ્ઠ મહિનાની પૂર્ણિમા બે દિવસ એટલે કે 10 અને 11 જૂને રહેશે. આ તિથિએ વટ પૂર્ણિમા, વટ સાવિત્રી વ્રત, ગંગા અને અન્ય નદીઓમાં સ્નાન, પિતૃ માટે ધૂપ અને ધ્યાન કરવામાં આવે છે. પૂર્ણિમાના દિવસે ભગવાન સત્યનારાયણની કથા વાંચવાની અને સાંભળવાની પણ પરંપરા છે. પૂર્ણિમાના દિવસે પિતૃની સંતુષ્ટી માટે ધૂપ અને ધ્યાન કરવું જોઈએ. બપોરે હથેળીમાં પાણી લઈને અંગુઠા તરફ પિતૃ તર્પણ કરવામાં આવે છે.

ઉજ્જૈનના જ્યોતિષી પંડિત મનીષ શર્માના મતે, એક પૌરાણિક માન્યતા છે કે ગંગા નદી જેઠ શુક્લ દશમીના દિવસે પૃથ્વી પર અવતરિત થઈ હતી. આ પછી, પૂર્ણિમાના દિવસે ગંગા નદીમાં સ્નાન કરવાનું ખૂબ મહત્વ છે. જે લોકો ગંગા નદીમાં સ્નાન કરી શકતા નથી તેઓએ ઘરે ગંગાજળને પાણીમાં ભેળવીને સ્નાન કરવું જોઈએ. આ દિવસે નદી કે અન્ય કોઈપણ જળાશયમાં પણ સ્નાન કરી શકાય છે. ભક્તો સ્નાન માટે પ્રયાગરાજ, હરિદ્વાર, વારાણસી, ઓમકારેશ્વર, ઉજ્જૈન, નાસિક જેવા પવિત્ર સ્થળોએ જાય છે.

જ્યેષ્ઠ પૂર્ણિમા પર વડના વૃક્ષની પૂજા કરો હિંદુ ધર્મમા પતિના લાંબા આયુષ્ય માટે વટ સાવિત્રી વ્રત કરવામાં આવે છે. દર વર્ષે આ વ્રત દેશના કેટલાક ભાગમાં વૈશાખ મહિનાની અમાસના દિવસે તો કેટલાક ભાગમાં જેઠ મહિનાની પૂનમના દિવસે કરવામાં આવે છે. ગુજરાતી માસ પ્રમાણે આ વ્રતને જેઠ મહિનાની પૂનમના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે.

વટ સાવિત્રી વ્રતની પૂજાવિધિઃ

યમરાજે સત્યવાનના પ્રાણ પાછા આપ્યા હતા આ વ્રત રાખવાથી પતિ ઉપર આવતા સંકટ દૂર થાય છે અને આયુષ્ય લાંબુ થાય છે. જો લગ્નજીવનમાં કોઈ પરેશાની ચાલી રહી હોય તો આ વ્રતના પ્રતાપથી દૂર થાય છે. પરિણીત મહિલાઓ પોતાના પતિની લાંબી ઉંમર અને સુખદ લગ્નજીવનની કામના કરીને વડના ઝાડની નીચે પૂજા-અર્ચના કરે છે. આ દિવસે સાવિત્રી અને સત્યવાનની કથા સાંભળવાનું વિધાન છે. માન્યતા છે કે, આ કથા સાંભળવાથી મનગમતા ફળની પ્રાપ્તિ થાય છે. પૌરાણિક કથા પ્રમાણે સાવિત્રી મૃત્યુના દેવતા યમરાજ પાસેથી પોતાના પતિ સત્યવાનના પ્રાણ પાછા લાવી હતી.

વટ સાવિત્રી વ્રતની ખાસ વાતો